NIEODPŁATNA POMOC PRAWNA, NIEODPŁATNE PORADNICTWO OBYWATELSKIE ORAZ EDUKACJA PRAWNA
Informujemy, że w związku z możliwością przybycia na terytorium RP uchodźców z terenów Ukrainy, do dyspozycji wszystkich osób przebywających w Polsce, w tym również obcokrajowców, pozostaje system nieodpłatnej pomocy funkcjonujący na podstawie ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 945).
Powyższa pomoc przysługuje każdej osobie, która nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej. W sposób oczywisty oferta dostępna jest przede wszystkim dla osób posługujących się językiem polskim. Nie pozostaje w sprzeczności z przepisami ustawy skorzystanie z wizyty w punkcie w asyście tłumacza, jak również udzielenie porady z użyciem środków porozumiewania się na odległość.
Jednocześnie informujemy, iż niezależnie od ustawowego systemu nieodpłatnej pomocy prawnej, Okręgowa Izba Radców Prawnych w Zielonej Górze oraz Okręgowa Rada Adwokacka w Zielonej Górze utworzyły zespoły gotowe do udzielania bezpłatnych porad prawnych obywatelom Ukrainy dotkniętych toczącą się wojną w ich ojczyźnie.
Pomoc prawna jest możliwa za pośrednictwem wskazanych koordynatorów:
• biura Okręgowej Izby Radców Prawnych w Zielonej Górze, tel. 068 452 96 66
oraz adresem e-mail: biuro@zielonagora.oirp.pl
• biura Okręgowej Rady Adwokackiej w Zielonej Górze, tel. 690 393 087
oraz adresem e-mail ukraina@adwokatura.zgora.pl
Zapraszamy do zapoznania się z instrukcją skorzystania z nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego oraz nieodpłatnej mediacji
Jeżeli osoba znajduje się w trudnej życiowej sytuacji, na przykład potrzebuje pomocy w: rozłożeniu długu na raty, w spłacie pożyczek „chwilówek”, ma kłopoty mieszkaniowe, grozi jej eksmisja, ma problemy pracownicze, z egzekucją alimentów, odziedziczył długi, nie wie do jakiego urzędu pójść po pomoc, ma inne problemy związane ze sprawami życia codziennego może skorzystać z systemu nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego lub nieodpłatnej mediacji.
Wszystkie z podejmowanych działań w ramach:
• nieodpłatnej pomocy prawnej,
• nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego,
• nieodpłatnej mediacji,
są darmowe i to niezależnie od tego, czy sprawa będzie miała finał w sądzie.
Darmową pomoc można uzyskać w punktach nieodpłatnej pomocy prawnej, poradnictwa obywatelskiego i mediacji w całym kraju.
Punkty znajdują się w każdym powiecie. Informacje można uzyskać w starostwie powiatowym, w urzędzie gminy lub w urzędzie miasta, a także na stronach internetowych powiatów i gmin oraz na stronie internetowej np.ms.gov.pl.
O bezpłatną pomoc prawną może ubiegać się także osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą i w ciągu ostatniego roku nie zatrudniał żadnych osób. Aby skorzystać z pomocy składa:
a) pisemne oświadczenie, że nie jesteś w stanie ponieść tych kosztów, oraz
b) oświadczenie o niezatrudnianiu innych osób w ciągu ostatniego roku, a także
c) wszystkie zaświadczenia o pomocy de minimis oraz pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, otrzymanej w roku, w którym ubiegasz się o nieodpłatną pomoc prawną oraz otrzymanej w ciągu dwóch poprzedzających lat podatkowych, albo oświadczenia o wielkości tej pomocy otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie.
Nieodpłatna pomoc prawna
Prawnik wytłumaczy, jakie prawa i obowiązki, a także sposób rozwiązania problemu prawnego, ma osoba wymagająca pomocy. W razie potrzeby, jeśli sprawa jeszcze nie trafiła do sądu, prawnik sporządzi potrzebne pisma (np. pozew). Jeśli sprawa już jest w sądzie, prawnik pomoże napisać pisma o zwolnienie od kosztów, albo o ustanowienie pełnomocnika z urzędu, które są potrzebne, aby nie płacić za prawnika w postępowaniu sądowym.
Nieodpłatna porada obywatelska
Doradca obywatelski przyjrzy się problemom osoby wymagającej wsparcia, tak aby dostosować pomoc do jej sytuacji. Wytłumaczy też jakie osoba ma:
• prawa - czyli czego może się domagać,
• i obowiązki - jakie rzeczy należy zrobić, żeby sobie nie zaszkodzić.
Doradca również będzie wspierał w samodzielnym rozwiązaniu problemu, a w razie potrzeby, sporządzi wspólnie z osobą plan działania wyjścia z sytuacji oraz pomoże krok po kroku go wykonać.
Nieodpłatna mediacja
Jeśli osoba ma z kimś konflikt, możesz zapisać się na mediację. W takim przypadku mediator będzie pomagał pogodzić się bez pójścia do sądu. Można także poprosić o sporządzenie projektu umowy o mediację lub wniosku o jej przeprowadzenie przed sądem, albo wniosku o przeprowadzenie mediacji w sprawie karnej, czy wniosku do sądu o zatwierdzenie ugody, która została zawarta wcześniej podczas mediacji.
Uwaga! Z usługi nieodpłatnej mediacji wyłączone są mediacje zlecone przez sąd oraz sprawy, w których zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pomiędzy stronami konfliktu występuje przemoc.
Czym się różni pomoc prawna od porady obywatelskiej?
Pomoc prawna:
• jest udzielana w momencie, kiedy problem danej osoby jest typowo prawny, m.in. gdy potrzebne będzie pójście z tym problemem do sądu, na przykład, gdy osoba chce się rozwieść, ale sama nie jest w stanie napisać pozwu rozwodowego lub gdy samotna matka chce wystąpić o alimenty i także nie wie jak takie pismo sformułować.
• pomocy prawnej udziela prawnik,
• jeżeli okaże się, że problem danej osoby nie jest tylko prawny, wtedy udzielający pomocy odsyła daną osobę do miejsca, gdzie może ona stosowną pomoc uzyskać, np. do poradni psychologicznej, ośrodka pomocy społecznej, czy pogotowia dla ofiar przemocy w rodzinie.
Pomoc obywatelska:
• może, ale nie musi dotyczyć problemu prawnego. Poradą będzie, na przykład wskazanie osobie, której zmarł ktoś bliski, do jakiego urzędu powinna się udać, by załatwić wszystkie potrzebne formalności, jak wydanie aktu zgonu, czy wystąpienie o zasiłek pogrzebowy,
• porad obywatelskich udziela doradca obywatelski,
• doradca w przypadku stwierdzenia, że problem nie jest wyłącznie prawny, nie musi odsyłać do innych miejsc, tylko sam może starać się pomóc danej osobie.
Jak można się zapisać na poradę?
a) telefonicznie: każdy powiat prowadzi specjalny numer telefonu do zapisów
i udzielania informacji; numer telefonu jest dostępny na stronach internetowych powiatów, w tym też Twojego,
b) lub elektronicznie: na podany przez powiat adres e-mail lub na stronie np.ms.gov.pl/zapisy,
c) lub osobiście: w starostwie powiatowym.
Jak długo czeka się na poradę?
To zależy od tego jak dużo osób zgłosiło się na poradę. Prawnik lub doradca obywatelski postarają się przyjąć każdego beneficjenta jak najszybciej.
Wyjątki:
a) z ważnych powodów dopuszcza się ustalenie innej kolejności udzielania nieodpłatnej pomocy,
b) kobiety w ciąży zawsze obsługiwane są poza kolejnością.
Co należy przygotować?
a) Dokument tożsamości: taki jak dowód osobisty, paszport, lub inny dokument potwierdzający tożsamość;
b) Dokumenty dotyczące problemu: jeśli są w posiadaniu; nie są one obowiązkowe.
c) Jeśli osoba jest samozatrudnionym przedsiębiorcą, należy przygotować: wszystkie zaświadczenia o pomocy de minimis oraz pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, otrzymanej w roku, w którym osoba ubiega się o nieodpłatną pomoc oraz otrzymanej w ciągu dwóch poprzedzających lat podatkowych, albo oświadczenia o wielkości tej pomocy otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie.
Wytyczne dla osób z niepełnosprawnościami
Będąc osobą z trudnościami w poruszaniu lub komunikowaniu się można skorzystać
z pomocy:
a) stacjonarnie, czyli w punkcie nieodpłatnej pomocy:
• można przyjść na wizytę z osobą, która pomoże dotrzeć do punktu i będzie pomagać prawnikowi w zrozumieniu, np. może to być osoba bliska, opiekun lub osoba posługująca się językiem migowym,
• podczas zapisywania się na poradę, można poprosić o pomoc tłumacza języka migowego,
b) można też skorzystać z pomocy w dogodnym dla siebie miejscu:
• jeżeli ze względu na stan zdrowia osoba nie może go opuszczać, np. w szpitalu lub domu,
• w miejscu wyposażonym w urządzenia ułatwiające porozumiewanie się, na przykład w siedzibie stowarzyszenia pomagającego osobom doświadczającym trudności w komunikowaniu się,
• lub w miejscu, w którym będzie możliwość skorzystania z pomocy tłumacza języka migowego, np. w budynku starostwa stale współpracującego
z tłumaczem języka migowego,
c) osoby z niepełnosprawnościami mogą skorzystać także z pomocy w szczególnych formach:
• po zapisie na wizytę, prawnik lub doradca obywatelski nawiąże kontakt się
z osobą, np. telefonicznie, za pośrednictwem komunikatora internetowego (np. Skype) lub przez wiadomość e-mail. Forma udzielenia pomocy musi być wcześniej uzgodniona z pracownikiem starostwa powiatowego lub urzędu miasta.
• konieczne jest pozostawienie danych kontaktowych do siebie, takich jak numer telefonu lub adres e-mail.
Jak wygląda pomoc w czasie epidemii COVID-19?
W 2021 roku powrócił tryb stacjonarny udzielania porad, ale nadal w związku ze stanem epidemii nieodpłatna pomoc prawna, poradnictwo obywatelskie i mediacja mogą być udzielane za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość, czyli telefonicznie, za pośrednictwem poczty e-mail oraz przy wykorzystaniu innych komunikatorów internetowych, np. rozmowy wideo.
Uwaga! Jeżeli porada udzielana jest zdalnie, nie trzeba składać żadnych oświadczeń wymienionych wcześniej!
Edukacja prawna
Więcej informacji na temat praw i obowiązków, należy szukać w wydarzeniach organizowanych przez powiat. Na takich wydarzeniach omawiane są problemy zgłaszane
w punktach nieodpłatnej pomocy w danym powiecie. Prowadzą je organizacje pozarządowe na co dzień obsługujące mieszkańców w punktach porad.
Najczęściej takie wydarzenia odbywają się w bibliotekach, szkołach, miejscach aktywności lokalnej lub klubach pracy.
Informacje o nadchodzących wydarzeniach edukacyjnych organizowanych w okolicy oraz bezpłatne materiały, jak broszury czy biuletyny są dostępne w starostwie powiatowym, np. pod numerem telefonu wyznaczonym do zapisów na wizyty, czy na stronie internetowej powiatu.
