Zasady i kryteria przyznawania świadczeń z funduszu alimentacyjnego

Podstawowe informacje o zasadach korzystania ze świadczeń przyznawanych z funduszu alimentacyjnego na okres zasiłkowy od 1 października 2020r. do 30 września 2021r., a także informacje o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych.

Komu przysługują świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego?

Osobą uprawnioną do świadczeń z funduszu alimentacyjnego (w skrócie: świadczenie z FA) jest dziecko, które ma zasądzone od rodzica alimenty (mogą to być również alimenty na podstawie ugody zawartej przed sądem), jeżeli egzekucja alimentów jest bezskuteczna. Świadczenia z FA przysługują osobie uprawnionej do ukończenia przez nią 18 lat, a w przypadku gdy uczy się ona w szkole lub szkole wyższej świadczenia przysługują do ukończenia 25 lat.

Osobie uprawnionej posiadającej orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, której rodzic nie płaci zasądzonych alimentów, świadczenia przysługują bez względu na wiek. Egzekucja jest bezskuteczna, jeżeli w okresie dwóch miesięcy przed złożeniem wniosku o świadczenie z FA komornik nie wyegzekwował pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych. Bezskuteczność egzekucji potwierdza komornik sądowy odpowiednim zaświadczeniem. Można je od komornika uzyskać samemu lub wystąpić o ich uzyskanie przez organ właściwy wierzyciela tj. : urząd gminy lub ośrodek pomocy społecznej, w którym osoba ubiega się o świadczenie z FA (w jednych gminach świadczenie przyznaje urząd gminy w innych ośrodek pomocy społecznej).

W przypadku, gdy egzekucja alimentów nie jest prowadzona w Polsce, gdyż dłużnik mieszka za granicą, w celu potwierdzenia bezskuteczności egzekucji, do wniosku o przyznanie świadczenia z FA wnioskodawca musi dołączyć odpowiednie zaświadczenie z sądu okręgowego (lub innego właściwego sądu) lub zagranicznej instytucji egzekucyjnej, potwierdzające bezskuteczność egzekucji zasądzonych alimentów lub niemożność prowadzenia egzekucji.

Aby nabyć prawo do świadczenia z FA osoba uprawniona nie musi być wychowywane przez rodzica samotnie. Prawo do świadczenia z FA przysługuje też na dzieci wychowywane przez rodzica, który zawarł kolejny związek małżeński, żyje w nieformalnym związku lub mąż/żona nie płaci zasądzonych alimentów. W takich przypadkach rodzic zobowiązany do alimentacji nie jest wliczany do składu rodziny, więc jego dochód nie jest brany pod uwagę przy ustalaniu czy rodzina ma prawo do świadczenia z FA.

Dochód uprawniający do świadczeń na okres zasiłkowy 2020/2021 - ZMIANY!!!!

Wyższe kryterium dochodowe, a także wprowadzenie zasady „złotówka za złotówkę” przy ustalaniu prawa do świadczeń – to najważniejsze zmiany w funduszu alimentacyjnym, które przyjęto w rozszerzonej tarczy antykryzysowej.

Kryterium dochodowe w górę

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli dochód rodziny  w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 900 zł. Dochód wyliczany zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych.

W przypadku gdy dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie przekracza kwotę 900 zł o kwotę nie wyższą niż kwota świadczenia z funduszu alimentacyjnego (przysługującego danej osobie uprawnionej w okresie świadczeniowym, na który jest ustalane prawo do tego świadczenia), świadczenie z funduszu alimentacyjnego przysługuje w wysokości różnicy między kwotą świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługującego danej osobie uprawnionej a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie.

Zasada „złotówka za złotówkę”

Mechanizm ten zakłada, że przekroczenie progu dochodowego uprawniającego do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, tj. kwoty 900 zł miesięcznie na osobę w rodzinie np. o 300 zł nie będzie skutkować automatycznie utratą prawa do tych świadczeń. Świadczenie będzie wówczas przysługiwać w wysokości pomniejszonej o kwotę przekroczenia kryterium.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł miesięcznie. Minimalna kwota świadczeń z funduszu alimentacyjnego przysługująca z zastosowaniem mechanizmu „złotówka za złotówkę” wynosić będzie 100 zł.   W związku z tym rodzice i inne uprawione osoby otrzymujący świadczenie, po przekroczeniu ustawowego kryterium dochodu, nie utracą prawa do świadczeń  i będą mogły je nadal otrzymywać, ale w odpowiednio niższej wysokości.

Wyjątek: w przypadku, gdy wysokość świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługującego danej osobie uprawnionej jest niższa niż 100 zł, świadczenie to nie przysługuje.

Ustalając prawo do świadczenia z FA na okres od 01 października 2020 r. do 30 września 2021 r. brany jest pod uwagę dochód uzyskany przez członków rodziny w 2019r. Na dochód ten składają się następujące składniki:

przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne, deklarowany w oświadczeniu dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, inne dochody nieopodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych enumeratywnie wyliczone w ustawie o świadczeniach rodzinnych (np. wszelkie stypendia otrzymywane przez uczniów lub studentów, alimenty na rzecz dzieci).

W przypadku, gdy rodzina posiada gospodarstwo rolne, dochód z tego tytułu oblicza się na podstawie liczby hektarów przeliczeniowych znajdujących się w jej posiadaniu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy. Miesięczna wartość dochodu z 1 ha przeliczeniowego została określona na poziomie 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie w drodze obwieszczenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. W/w wskaźnika dochodu z gospodarstwa rolnego za rok 2018 wynosi 226,25 zł za 1 ha przeliczeniowy. W przypadku, gdy rodzina lub osoba ucząca się utrzymuje się z gospodarstwa rolnego oraz uzyskuje pozarolnicze dochody, dochody z obu tych źródeł sumuje się.

Przeciętny miesięczny dochód na osobę w rodzinie oblicza się, dzieląc łączną kwotę dochodu uzyskanego przez wszystkich członków rodziny w roku 2018, przez 12, czyli przez liczbę miesięcy w roku, a następnie przez liczbę członków rodziny.

W przypadku uzyskiwania dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych, wysokość uzyskanego dochodu należy udokumentować zaświadczeniami z urzędu skarbowego o dochodach za rok 2018. Brany jest pod uwagę dochód netto, czyli przychód wykazany w zaświadczeniu z US, pomniejszony o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Wysokość świadczeń z funduszu alimentacyjnego

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie przysługują, jeżeli osoba uprawniona:

•  została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w rodzinie zastępczej;

• zawarła związek małżeński.